Insuihkhawm …

‘Kan unaute tawrhna hi kan tawrhna a ni’ tih leh, ‘Zofaten eng nge kan duh?’ — ‘Insuihkhawm’ tih tea au rualin kar kalta Inrinni khan ‘Zo Hnam Inpumkhatna Kawngzawh’ neih a ni a.
Kawngzawh tawpah Thurolum pali siamin, chung zinga a pathumna chu – ‘Zofate insuihkhawm leha rorelna pakhat hnuaia kan awm tur thu vawiin ni 27 May, 2023 hian kan puang’ tih a ni a. He thu puan hi UNO-Declaration on the Rights of Indigenous Peoples Article 3-na denchhena siam a ni. (Article 3: Indigenous peoples have the right to self-determination. By virtue of that right they freely determine their political status and freely pursue their economic, social and cultural development. — Tualchhuak hnamte chuan duhthlanna kawngah zalenna an nei. Chu zalenna hmang chuan ram inrelbawlna leh ei leh bar, khawtlang leh hnam nunzia chawikanna kawngah an duh dan anga hmalak theihna an nei).
Inrinnia Kawngzawh Thurolum (Resolution) kha Zofate tana thupuan hriatreng hlawh tur, thupuan pawimawh tak a ni a; tharum thawh lova hmalakna tur a ni.
Rorelna pakhat hnuaia kun thei tura pawimawh hmasa ber chu ‘insuihkhawm’ a ni tihah kan chiang tlang tawh a. Insuihkhawm turin eng nge kan tihtur hmasa? tih kan inzawt leh a nih chuan, a chhanna chu- ‘kan nihna hriat tlan’ tih hi a nih a rinawm.
Insuihkhawm tur chuan tu te nge kan nih? tih hi kan chian tlan a pawimawh hle a; chumia chiang tur chuan dawhthei taka inhrilhriatna (awareness campaign) kalpui ngar ngar a ngai a, hei hian hun pawh a duh rei thin.
Mahse, buaina leh harsatnate hi a lehlamah malsawmna a ni chawk thin. Tu mahin buai leh harsatna hi kan duhin kan cho lo, chutih rualin chung buaina leh harsatnate chu hnam inpumkhatna, insuihkhawmna leh nihna (identity) tihchianna hmanrua tha tak a ni thei. Hei hi kan thenawm ram (Myanmar, Bangladesh leh Manipur state) chhunga buaina thlengte hian a tak (practical)-in a rawn vawrhchhuak a tih theih awm e.
Kan hriat angin tunhmain Manipur-ah chuan keimahni Zohnahthlakte inkarah chi leh chi indona a thleng thin a, mahse tunah chuan ‘do thuhmun’ an han nei a, u leh nau, thlahkhat kan nihna chuan inpumkhatna a pe a; Mizoram chu Zohnahthlakte Inpui, Zofate Jerusalem a nihna a takin a lo lanchian phah lehzual a, hei hian nihna (identity) hriatchianna a hring chhuak a, chu chuan insuihkhawm a pawimawhzia a rawn lantir a. Chutiang bawkin Myanmar leh Bangladesh-a Zohnahthlak unaute pawhin, UNO Declaration behchhana Zofate rorelna pakhat hnuaia awmna tura tanlaknaah ihe lovin tha an thawhin chu rorelna pakhat duhna leh thlakhlelhna chu an neih nasat phah sauh a rinawm a ni.

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Leave A Reply

Your email address will not be published.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More