By Rev Dr Ramengliana
-- Advertisement --
Naktuk July 9, 2023-ah hian North East India Christian Council (NEICC) chuan a member kohhran zawng zawngte chu an tana hun remchang berah Manipur buaina a lo reh theih nana tawngtai hona nei turin a hriattir a. Inhriat tawnna pawh awm lawk miah lovin Mizoram Kohhran Hruaitu Committee chuan hemi nia tawngtai turin Mizoram kohhrante hnenah ngenna a lo siam ve bawk a. |awngtai thupui inang a nih avangin tih kawp nghal zel mai a remchang hle a. Kan mamawh ber Engkimtithei Pathian auh mai a ni tih kan chiang tlang a. A hun pawh chung lam remruat a nih ngei a rinawm a ni.
Manipur buaina hi a veiawm ta hle a. A vei dan kan thiam lo zawk emaw tih hial theih a ni. Buai hrim hrim hi a pawi a, hnam leh hnam innghirngho hi a duhawm lo hle a; heti taka rei a daih ta hi a awm lo va, an tum bik emaw tih mai tura sakhaw hmun tam tak zah miah lova suasam a ni thin hian he buaina that lohzia – thlarau leh taksa thil a nih kawpzia a lang chiang a ni. Hnam leh hnam inkara buaina, ram inchuhna a nih laiin sakhaw zalenna palzutna a tel a ni tih hai theih niin a lang lo a ni. Kristiante tan phei chuan Meitei zingah Kohhran a tihthuanawp dan tur leh Chanchin |ha hrilin a tuar dan tur hi hriat thiam har khawp niin a lang thei. Kan thlarau mitin chu chu a hmuh phak ngei a duhawm a ni.
NEICC chuan tawngtai thupui tur a chhawp chhuah zingah – Pathian hnathawh mak tak a rawn lan theih nan; he buaina avanga tuarna namena tuar lo tute tan; rilru leh taksaa hliam na taka tuar te tan; Kohhran pawl hrang hrangten ringtu anga an tih tur leh nih tur tak an hmuh thiam theih nan leh an hlen theih nan; sakhaw zalenna humhim a nih theih nan; leh, ram hruaituten chakna leh finna an neih a, heng hun harsaah thutlukna dik an siam thiam zel theih nan, tih te a ni. Heng hun harsa hian Manipur rama Kristiante zingah harhna dik tak sawr chhuak sela a duhawm ngawt mai.
July 3, 2023, Manipur buaina a chhuah ni atanga thla 2-na chiahah khan NEICC chuan India ram Prime Minister hnenah lehkha thehlutin Manipur buaina a reh thuai theih nana inrawlh thuk lehzual turin a ngen a. Thla 2 hnuah buaina a sosang zel nia lang chu pawi a ti a, state rorelna leh central sorkar tan tak pawh thil zahthlak a tlin hial thu a thlen a ni. Hleilenna chi hrang hrang a reh theih nan leh mipuite thlamuanga an awm theih nana sipai tam lehzual tir lut tur leh sakhaw hmunte chu a bik taka humhim turin a ngen a ni. Hei bakah hian innghirnghote inkarah remna engemaw tak a thlen phawt a pawimawh hmasa tih sawiin politics leh khawtlang dinhmun atanga sawi fel theihte phei chu ti thuai turin a nawr a ni. Loh theih lohva mahni thawhna hmun tlansan ngai te, kut tuar hlauh avanga mahni in leh lo chhuahsan te dinhmun thlir a, an nih ngai an nih thuai theih nana tan la nasa tur leh Manipur phai mi leh tlang mi inkara inrintawnna a awm thuai theih nana hma la thuai thuai turin a ngen ngawih ngawih a ni.
Manipura thil thleng rapthlak tak mai hi India ram hmun hrang hrang atanga vei an tam hle a. A bik takin Kerala Kristiante khuan an rawn hre fuh bik emaw tih theih a ni. Hmanni deuh khan Manipur rama rawn kal chilh ngata thlithlai Kohhran hruaitu engemaw zah an awm a. Buaina hmunah engemaw chen an chamchilh a ni. Tun July 9 -ah pawh hian Kerala Council of Churches huaihawtin Kohhran hote chu mahni inkhawmna hmun atanga khawlaia chhuak hialin he innghirnghona an duh lohzia entirin kawng an zawh ang a, Pathian leh sorkar an au dawn a ni. Hmun hla zawka mite hian keini ho ai mah mah hian an ngai ‘serious’ a ni awm e. Tunlai huna heti taka India rammi ve ve kara ‘civil war’ ang mai inbeihna nunrawng tak a awm leh hetiang zah Biak In hal leh tihchhiah a ni hian an rilru a khei ni berin a lang. Hmanni lawk pawh khan Sapram atanga Pastor engemaw zah lo kal tumte pawh Visa hnawl sak an nih thu social media lamah a rawn than tawh a nih kha. Manipur lamah hian khawvel a hawi ve thawkhat tlat a ni.
Jakoba 5:6-ah chuan, “Mi fel tawngtaina chuan thil nasa tak a ti thin,” tih min hrilh a. Tawngtai hi thildang kan hlawhchham vek hnua tih tur ni lovin kan chet chhuah hma, chet chhuah chhung leh chet chhuah hnua kan nihphung tur a ni zawk a. Tawngtaina chuan Kristian nun, beiseina leh thiltih a fan chhuak vek a ni. Tawngka chham mai hi chuan tawngtaina dinhmun dik tak a phawk chhuak lo va, tawngtaina chu Pathian lama thinlung luang chhuak a ni si a. Chu chuan nun zawng zawng a hawlh tlang lo thei lo a ni. Tawngtaina dik tak chu Pathian lama nun au chhuak a ni zawk mah awm asin.
Tuna Manipur buaina duhawm lo tak hi kan vei a va pawimawh em! Eng nge kan tih theih tih pawh kan inzawh theuh a ngai a ni. He thil thleng hian eng tiang takin nge Mizoram leh Nagaland te a la nghawng dawn tih hi chhut mite rilru luahtu a ni mek a. India hmarchhak pumpui min sawi danglam hial ang em? India ram sakhaw zalenna palzut kawngah Hindutva firfiak pawl hi a tiphur sauh zawk ang nge, India hmar chhak hian Hindutva hlauhawmzia hre chhuakin a huam chhungah a zung nena phoro zawk dawn? Kan thlir mek a nih hi. A engti zawng pawhin L. Keivoma ‘Zoram Khawvel’ kha chu na takin a su hrim hrim a ni tih a chiang a. Thlarau lam atanga hmachhawn a tul laiin, hlum theih taksa lam atanga hmachhawn pawh a tul tih chiangin India hmar chhak tribal Kristiante zingah inenfiahna pawimawh tak thlen ngei rawh se.